Tìm hiểu điều kiện kinh doanh được ban hành trái thẩm quyền
Vậy ai sẽ là người phân xử một điều kiện kinh doanh, quy trình, hồ sơ đáp ứng điều kiện kinh doanh đã hợp pháp, hợp lý, thuyết phục?
Như vậy, tinh thần của Luật Đầu tư sửa đổi sắp có hiệu lực từ 01/7 tới vẫn chưa thấm vào nhiều cơ quan. Đây là nhận xét của TS. Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương tại “Hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp góp ý Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật doanh nghiệp và hoàn thiện pháp luật về điều kiện đầu tư kinh doanh” do VCCI phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức.
Điều kiện kinh doanh được ban hành trái thẩm quyền: Doanh nghiệp có quyền khởi kiện
Những điều kiện kinh doanh bất hợp lý đang khiến doanh nghiệp không lớn lên được.
Mặc dù, kể từ 01/7, thẩm quyền ban hành điều kiện kinh doanh chỉ thuộc về Chính phủ. Theo ông Cung, những điều kiện kinh doanh do các bộ và UBND các cấp ban hành là trái thẩm quyền.
Hiện có khoảng 1.697 điều kiện kinh doanh loại này, trong đó những ngành nhiều điều kiện kinh doanh trái thẩm quyền là GTVT (175), y tế (373), NN&PTNT (257)…
Điều này cho thấy tinh thần của Luật doanh nghiệp, Luật Đầu tư chưa thấm được vào tư duy quản lý của các bộ, ngành. Ông Cung đặt vấn đề: Từ ngày 1/7, những điều kiện kinh doanh này đương nhiên không có hiệu lực thi hành nhưng thực tế là các cơ quan có thẩm quyền vẫn có thể áp đặt điều kiện kinh doanh cho các doanh nghiệp.
Vậy doanh nghiệp phải làm sao? “Trước hết, các doanh nghiệp không tuân thủ, không chấp hành sự áp đặt này. Nếu ai bắt doanh nghiệp phải tuân thủ các điều kiện kinh doanhnày thì doanh nghiệp hãy khởi kiện ra tòa án” – ông Cung đề xuất. Cách tiếp cận về điều kiện kinh doanh hiện nay vẫn theo hướng kìm hãm lẫn nhau.
Đơn cử như điều kiện kinh doanh về địa điểm kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch hoặc không nằm trong khu vực cấm. Thực tế, đây chủ yếu theo phương pháp chọn – cho, chọn người thắng cuộc hay nói cách khác là cơ chế xin – cho.
Còn về điều kiện số lượng, công suất, chất lượng tài sản, máy móc, thiết bị, phương tiện về bản chất là biến tướng của vốn pháp định. Theo phân tích của TS Cung, quy định này về hình thức đã bị pháp luật loại bỏ từ gần 20 năm qua.
Những điều kiện kinh doanh bất hợp lý đang khiến doanh nghiệp không lớn lên được. Bởi vì, điều kiện kinh doanhbất hợp lý sẽ khiến chi phí gia nhập thị trường tăng cao, kéo dài thời gian.
Nó cũng gây nên sự bất bình đẳng trong tiếp cận cơ hội kinh doanh, gây thiệt thòi cho các doanh nghiệpVVN.
Đồng thời, mặt trái của điều kiện kinh doanh là không khuyến khích, thậm chí thui chột sáng tạo, loại bỏ các cách làm ăn khác, cách làm ăn mới. Nó cũng làm méo mó quan hệ cung – cầu…
Có thể đưa ra một loạt các điều kiện kinh doanh vô lý như: Doanh nghiệp muốn xuất khẩu gạo phải có ít nhất một kho chuyên dùng với sức chứa tối thiểu 5.000 tấn thóc phù hợp với quy chuẩn chung do Bộ NN-PTNT ban hành. Doanh nghiệp phải có ít nhất một cơ sở xay, xát thóc, gạo với công suất tối thiểu 10 tấn thóc/giờ, phù hợp với quy chuẩn chung do Bộ NN-PTNT ban hành…
Đối với doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách bằng đường bộ tại TP Hà Nội và TP HCM phải có tối thiểu 20 xe, ngoài TP Hà Nội, TP.HCM phải có tối thiểu 10 xe…
Đặc biệt, một số điều kiện kinh doanh đã bãi bỏ hàng chục năm nay lại tái lập trở lại. Như doanh nghiệp ngành in phải có Giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy. doanh nghiệp phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện an ninh trật tự và giấy tờ thể hiện việc đáng ứng đủ điều kiện về bảo vệ môi trường…
Khởi kiện thế nào?
Các doanh nghiệp đều đồng tình với những điều kiện kinh doanh trái thẩm quyền. Tuy nhiên, LS Trần Hữu Huỳnh – Chủ tịch Trung tâm trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) băn khoăn, nếu doanh nghiệp muốn khởi kiện thì kiện ở đâu bởi hiện chúng ta vẫn chưa có tòa án Hiến pháp.
PGS TS Đặng Văn Thanh – Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam cho biết, ngành kế toán, kiểm toán có những đặc thù yêu cầu về chuyên môn.
Dịch vụ kế toán, kiểm toán là loại hình kinh doanh thương mại, dịch vụ có điều kiện. Tất cả các điều kiện kinh doanh của loại hình dịch vụ này vẫn do Bộ Tài chính ban hành.
Vậy ai sẽ là người phân xử một điều kiện kinh doanh, quy trình, hồ sơ đáp ứng điều kiện kinh doanh đã hợp pháp, hợp lý, thuyết phục?
Theo luật sư Ngô Việt Hòa – Cty Luật Russin&Vecchi, quy định doanh nghiệp được kinh doanh mọi ngành nghề pháp luật không cấm rất “đẹp đẽ”, nhưng có khả thi không là chuyện khác.
Hiện nay, Bộ Tư pháp đang được coi như cơ quan phân xử tính hợp pháp, hợp lý, minh bạch, thống nhất, đồng bộ của một điều kiện kinh doanh nhất định và việc thực thi điều kiện kinh doanh đó. “Bộ Tư pháp với tư cách là cơ quan ngang cấp có đủ tiếng nói để can thiệp vào công việc nội bộ của bộ, ngành khác không?” – ông Hòa phân tích.
Từ thực tế trên, vị luật sư này cho rằng, quan trọng nhất vẫn là thay đổi tư duy con người, tư duy nhà quản lý về quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp. “Chỉ khi thay đổi tư duy, mới mong có sự đổi mới triệt để về xây dựng và thực thi pháp luật về điều kiện kinh doanh. Ngược lại, việc ban hành các cơ chế kiểm soát mới hay thành lập thêm các cơ quan kiểm soát sẽ không có nhiều tác dụng, đặc biệt trong dài hạn”- ông Hòa nhấn mạnh.
Cùng Danh Mục:
Liên Quan Khác
Leave a Reply